I	(pi ade l e r) կամ վյայաՅ-ներից (yaya l a r) — ա յսինքն ճ Հետևակից, ինչպես Նաև € մ քու.֊ "ելլեմ3~ն երից ( ГП fiSC 1ГП1СГ ) 1 т . € ակընքըՅ-ն ե րի ց ( akin Cll Л Г՝| 2 , այ/հս անբավարար Էր Հա- մարվում նորանոր նվաճումների համար։ Իսկ նվաճված երկրներում Էլ թուրք օկուպանտների դրությունը խիստ խախուտ Էր, քանի որ թ՛ուրք տարրը, ի հակադրություն Անատոլիայի, այստեղ փաստորեն բացակայում Էր։ Ուստի և XV դարի կեսերին, սուլթան Մուրադ I I ֊ ի (1421 — 1451) ժամանակ որոշվում J թուրքական բանակի շարքերը լրացնել կանոնավոր «դեվշիր- մե))֊ների միջոցով։ Սակայն, ամենայն հավանականությամբ, «դեւ[շիրմե»~ն, ինչպես արդեն նշե- ցինք, կատարվել Է մինչև Մուրադ 11-ի ժամանակաշրջանը - (*1) - (*2)	aa - (*1) - (*2)
II	XV դարի վերջում և XVI դարի սկզբում <rգերիների առատության հետևանքովս պենջիկի կանոնի գործադրումը փաստորեն արդեն դադարել Էր ու նրան փոխարինել Էր Vդեվշիրմեյ>-ի ինստիտուտը։ Գերիներին այժմ մասսայաբար վաճառում Էին տարբեր շուկաներում, որի մասիս՛ թուրքական աղբյուրները լի են հիշատակություններով - (*3)	aa - (*3)
III	((1՝եվշիրմե))-ն սկ՛զբնական շրջանում ըստ կարիքի ու անհրաժեշտության կատարվել Է «երեք, հինգ տարին մեկ անգամ», իսկ X\I գարում Ռումելիում փաստորեն յուրաքանչյուր տարի։ աԳեվշիրմեճ-ի պրակտիկայով թուրքերր փաստորեն խախտում Էին շարիաթի սկզբունքները, ինչպես այդ մասին նշել Է ֆրանսիացի արևելագետ պրոֆեսոր Մասինիոնը 1954 թվականին Քեմ- բրիջում կայացած արևելագետների 23՛րդ կոնգրեսու ա - (*4)	aa - (*4)
IV	Սակայն թուրքերը ավելի լայն չափով դիմեցին այդ Հայլին, որովհետև ինչպես արդեն նշե-֊ ցինք, Անկարայի 1402 թ, ճակատամարտից հետո քրիստոնյա բնակչության զհնվորական ուժն օգտագործելու Հարցը դարձավ «օսմանցիների համար անհետաձգելի անհրաժեշտությունն նո- րանոր երկրներ նվաճելու և Ռումելիումճ իրենց դիրքերն ամրապնդելու համար։ - (*5) - (*6)	aa - (*5) - (*6)
V	Ըստ արևելագետ Պաուլ Վիտտեկի, դիմելով «դեվշիրմե»~ի պրակտիկային, թուրքերը բո-- լորովին Էլ չեն հակադրվել շարիաթին։ Նա այս տեսակետը հաստատում Է իր կողմից մեջբեր- ված «Ահլ֊ոլլ-քիթաբ» ֊ ի ( » 3 h i - U1 к i էՅ Ь " ) իմամ Շաֆետի մեկնաբանությամբ հատվածով, ուր ասված Է հետևյալը
VI	«Եթե նվաճված երկրնե րի բնակիչները քրիստոնեությունն ընդ՛ունել Էն մինչև Իսլամի հան- դես գալը և նվաճումից հետո վճարել են օ:ջիզիե» ֊ն (գլխահարկ) ապա նրանք իրավունք ունեն ազատ կերպով շարունակել իրենց հավատը պաշտելէ Սակայն, եթե քրիստոնեությունն ընդունել են իսլամից հետո, ապա այդպիսիք պիտի ընտրությ՛ուն կատարեն Իսլամի և մահ- վան միջև»' - (*7)	aa - (*7)
VII	Եվ որովհետև Բալկանյան թերակղզոլ սլավոնական բնակչությունը քրիստոնեությունն ըն- դունել Է Իսլամից հետո, ապա նրանցից իսլամական բանակի համար երեխաներ հավաքելը հա՛՛- մարվում Էր օրինական8 - (*8)	aa - (*8)
VIII	Այդ դեպքում ինչպես բացատրել Իսլամից շատ առաջ քրիստ՛ոնեությունն ընդունած հայե- րից ու հույներից երեխաներ հավաքելու փաստը։ ւ Չ Է որ 0:դեվշիրմե»-ն կատարվում Էր նաև այդ երկու ժողովուրդների երեխաներիցt «Հավաքը,— ասում Է ^"չիբեյը>— կատարվում Էր բացա
- 1/ Մյոլսելլեմ ( müsellem) — սուլթան Օրխանի ժամանակաշրջանից սկսած այդ անունը տրվում Է հարկերից ազատ եղող զինվորներինէ: "Մյուսելլեմ" արաբերեն նշանակում Է "ազատ"։ - 2/ Ակընջը (akinci) — առաջ Է եկել թուրքերեն akin բառից, որը նշանակում Է հետախուզություն և կամ պարզապես կողոպուտի նպատակով կատարված հարձակում օաար տերիտորիայի վրա։ Ակընջը նշանակում Է "ակըն" գնացող զինվոր ասպատակ: - 3/ I. H. Uzunçarşili նշվ. աշխ page.13 - 4/ voir : Paul Wittеk, Devshirme and sha'ria (Bulletin of the School of Oriental and African Studies University of London, page. 271) - 5/ Նույն տեգում, page.274 - 6/ Ռումելի (Rum-eli) - բառացի հույների երկիր, սակայն թուրքերը սկսեցին Ռումելի անվանել Բալկանյան բոլոր երկրներին: Այդ ցույց Է տալիս թուրքերի ոչ կայուն վիճակն այստեղ։ - 7/ Paul Wittek , նշվ. հոդվածը, Էջ 275-76 - 8/ Նույն տեղում

Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ -
ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։