-
-
Les liens entre les carthographies arméniennes et russes au XVIIème siècle
1966-II.pp.155-164 - page.157
Խաչատրյան, Մ. Մ. Հայ և ռուս քարտեզագրության կապերը XVII դարում 
PAGE.0 ADIC(cartographie) – p.155 – p.156 – p.157 – p.158 – p.159 – p.160 – p.161 – p.162 – p.163 – p.164
-
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ -
ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։
А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я І Ї Ў
а б в г д е ё ж з и й к л м н о п р с т у ф х ц ч ш щ ъ ы ь э ю я і ї ў
-
մար համապատասխան բնագիր Լն փնտրել, Հանգել են այն եզրակացության, որ նման խոշոր
մասշտաբի քարտեգ (մեկ ոտնաչափում 6000 մղոն) գոյություն չունի, Այգ կապակցությամբ
ուշաղրությունր կենտրոնացվեք է ժամանակակից Ատքասների կիսագնդերի քարտեզներին, չնայած
րր ղրանց մասշտաբր Պատկերացույցից մի քանի անգամ փոքր է և քարտեզներն այգ աստի-
ճան մանրամասն չեն:
Պատկերացույցի բնագրին վերաբերող տարրեր տեսակետներին ծանոթանալիս զգացվում
Հ, որ Հայերեն աոաջին տպագիր Համատարած ԱշխարՀա ցույցը, որր քարտեզագրական ասպա-
ք եզում վերաՀաստա տել է դասական տրադիցիաներն ու պրոգրեսիվ եդանակներր, անծանոթ է
վերոՀիշյալ սովետական մասնագետներին, Աշխարհացույցի մասին տեղեկություններ Հաղորդել
են ականավոր աշխարՀագետ Ալիշանր, պատմաբան Լեոն, ապա «Г Р ա զմ ավե պ»- ր և СՀանդես
ամսօրյաճ֊ն. այն Հիշատակված Է անցյալի աոանձին աշխատություններում, որոնք ոչ թե մաս-
նագիտական վերլուծություններ են ւովել, այլ վեր են հանեչ Աշխարհացույցի կուլտուրական
1,-երր Հայ Հասարակական մտքի պատմության մեքւ ԱշխարՀացույցր չի ներկայացվել ուցաՀան-
դեսներսւմ, տեղ շի գտել անգամ Հայկական ՍՍՌ Ա տլ шип ւ մ 10, չնայած որ Համատարած Աշ~
էսարՀացոէ չցի օրինակներր գտնվում են աշխարՀի տարբեր մատենադարաններու մ\է և Հրատա-
րակված են ֆրան սերեն ատլասներումէ
*
* *
Հայ Ժողովրդի անընդմեք տա ր ա գր ո ւ թ յո ւնն ե րր անցյալում ղրկել են նրան հաստատուն
է րրանից . բոնի տեղաշարժերը ոչնչացրել են զարգացման Հն ա ր ա վո ր ութ յունն ե ր ր: Քարտեզ հրա-
պարակելու աշխատանքները աոավել կարիք ունեն հաստատուն կենտրոնի և մշակույթի Հա -
ջսրւ/ական զարգացման. այդ Է պատճառը, որ անցյալում համեմատաբար սակավ են հայ քար֊
Սէեղագրական արտադրանքն երր, իսկ եղածներր կազմվել են աշխարհի այլևայլ մասերում, ուր
•Հայր օթևան Է ունեցել գեթ կարճ ժամկետովւ Հայտնի Էէ որ աո աքին Հայ տպագիր դիրքր
Հ տեսել Ւ տա լիա յում, իսկ պարբերականր՝ Հեռավոր Հնդկաստանում։
ՎերոՀիշյալ հանգամանքն երր խոր ազդեցություն են թողել հայ քարտեզա գիտության զար-
գացման վրա: Հիշատակություններ կան այն քարտեզների մասին, որոնք կազմվել են երկրի
ոլսու մն ասիրության, շինարարության և Հարկերի գանձման նպատա կներովւ Պե տք է ենթադրել,
է՛ր դրանք ոչնչացվել են պատերազմների, օտար նվաճողների արշավանքների ժամանակ և մեր
դարասկզբի զանգվածային տեղահանումների պայմաններում։ Հայ ժողովուրդր կարողացել Է
հւոշոր գրկանքների գնով այդ արժեքավոր գործերից պաՀպանել աոանձին օրինակներ։ Սակայն
պատահական դիպվածով մեր օրերր Հայած աոանձին քարտ եռնեոոմ )է, որ գնաՀ ատվում Է
հայ քարտեզ ագիտաևան մտքի զարգա ցում ր, ականավոր քարտեզագետ, ոուս գիտնական ^ - Սա֊
ւԻշչր VII դարի Հայ քարտեզագրակաԱ գործերի վերաբերյալ դրեւ Է. г Այս բոլորից բխում Է,
յ՛ ր աշխար ագրական ա շխ ա տռ ւթ յունն ե րն ու քարտեզագրական արտ ա դրան քն երր այաստանո֊մ
եզակի երևույթներ չէին այդ ժամանակ»!?: Հայ գաղթավայրերր, ցրված լինելով աշխարՀով մեկ,
յ/տանձնել էին հայ ժողովրդի ստեղծագործական կենտրոնների դերր: Տարագիր հայ մտավորա-
կանն ու ուսանողը, դպրոցն ու ընտանիքը, անկախ իրադրությունից, գործնական պաՀանք են
զգացել քաքատեղյակ լինել երկրագնդի քաղաքական քարտեզի փոփոխություններին և ունենա/
այն մայրենի լեզվով: Հայ առևտրականները գեո Հնուց կապ էին Հաստատել եվրոպական շու-
կաների և Հատկապես Ամստերգամի Հետ. հայ վաճառականը հարաբերություններ ուներ աշ-
խ՛արՀի ամենաՀեոավոր վայրերի հետ, ահագին տարածություններ էր անցնում ծովերով ու ցա-
մաքներով, առևտրական կապի մեք էր գտնվում զանազան ազգերի ու ժողովուրդների Հետ-
Այդպիսի պայմաններում նրան անհրաժեշտ էր աշխարհագրություն գիտենալ և հարկավոր էր
քարտեւի որր ցույց տար ամբողք աշխարՀրէ բոլոր ուղիներն ու քաղաքները, ազգերն ու ժողո-
վք ու րդն երրէ
   
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
-
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ -
ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։
А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я І Ї Ў
а б в г д е ё ж з и й к л м н о п р с т у ф х ц ч ш щ ъ ы ь э ю я і ї ў
-
PAGE.0 ADIC(cartographie) – p.155 – p.156 – p.157 – p.158 – p.159 – p.160 – p.161 – p.162 – p.163 – p.164
-

-










-