Որոշ ուսումնասիրողներ չտարբերելով քար տեղ ստեղծողին նրա վիմագրողից, կարծիք են
'աքտնեի թե ո՚Հուկաս Նուրիջանյանր ակտիվ մասնակցություն է ու նեցել Ամս տերղամ ի տպա-
րանի աշխատանքներին», և որ (ГՀամատարած Աշխարհացույցը պատրաստվել է հոլանդացի
երկու հմուտ վարպետների ձեռքով»^։ Նախ՝ Վանանղեցին ոչ թե մասնակից է, այլ Աշխարհա-
ց ո յ ց ի ե աշխարհագրական մի շարք գրքերի, երկրի գլոբուսի, ինչպես նաև աստղաբաշխական
գործիքի հեղինակ է, իսկ հոլանդացի վարպետներ/1 ոչ թե պատրաստեի այլ Վանանդեցու պատ-
րաստած քարտեգի բնագիրր վիմ ագրել են պղնձյա թիթեղների վրա՝ նրանցից տպագիր օրի-
նակներ ստանա/ու համարէ Իացի ՛Այդ, Վանանգեցին եղել Լ ւս յ դ տպարանի տնօրենր։
Րացի այդ, Աշխարհացույցի մակագրությունից ևս պարղ Է դաոնում, որ ' } Ր ա
հեղինակը
Վանանգեցին Է, իսկ Սքոնեբեկր՝ վիմագրող վարպետրւ Ահա այդ մ ա կա գր ութ յո էն ր,

«Փորագրութիւն յ ո յժ զանկալի
I' лЬпС Լ դ րաու 1ւսւոսզատի
Աոքփսւքւ (|սկոնԼրԼկի
հ յ Պետրոսի քաջավար ժ ի,
(^նդ 'Հակասի 1սքւասդունի
հ ր կամ րք րագւքոք յ ա յտ ա ծ ո ղ ի »:

Նույնն են ապացուցում Աշխարհացույցի ոԲանալի»-ի հետևյալ տոգերր, ոՀԼւյյս ուրեմն տետ-
րիկ՚ որ Է Բանայի համատարածի Աշխ֊սր Հաց։>յցին մերոյ Նորածնի, ղոր ածեալ եմք ի լոյս
մատուցանեմք, ձոնեմք և նուիրեմք ձեղ՝ ուսումնասէր եղբարցդ Հա յկա զուն ե ա ց » (էք 3 ) ։
Ուսումնասիրելով Աշխարհի գլոբուսի Պ ա տկերա ցոլյցր և համադրելով այն Ամ ստերգամ ի
հայկական տպարանում լույս տեսած Համատարած Աշխարհացույցի հետ, կարելի է որոշակի և
սերտ կապ նկատել ոուս և հայ քարտեզագրության ասպարեզում։ Հայտնի է, որ Վանանգեցին ե
յ քրոգերր պայմանավորվել էին մեկնել ձայաստան, Ւսրա յել Օրիի հատակ դեսպանության
շքախմբի հետ-\, Պե տք է ենթադրեի որ Իսրայել Օրին ևս սերտ կապի մեք է գտնվել հայկա-
կան տպարանի հետ այն ժամանակ, երր Պետրոս 1-ր Ամստերդամում ուսումնասիրում էր քար-
տ ե գահ ր ա տ ա ր ա կչա կան գործր և անձամբ սովորում վիմ ագրութ յուն ւ Իայց նախագծված ճանա-
պարհորգութ յՈւնր տեղի չունեցավ, որովհետև Վանանգեցին այդ րնթացքում վախճանվեց, իսկ
Ա քրոգերր, չկարողանալով շարունակել ո ւղ և որու թյ ո ւ նր , Աստրախան չհասած վերադարձավ Եվրո-
պա: Ամստերդամի հայկական տպարանին վերաբերող փաստերր կարոտ են սպաոիչ ուսումնա-
սիրության։
Պատկերացույցի մ ա թեմ ատիկա կան հիմքին, քարտեզագրական պրոեկցիային, աշխար-
հագրական ցանցին ու բնորոշ այլ մ ան րամ ա սնե րին ծանոթանալուց հետո ակնբախ է դաոնում
Ամս տերդամի հայկական Համատարած Աշխարհացույցի 1ւ Աշխարհի գլոբուսի Պատկերացույցի
Նույնությունր. միակ տարբերություն ր, որ նկատելի է աշխարհի այդ երկու քարտեզների մ իք և,
դա մակագրությունների լեզուն է, աոայինր հայերեն է, իսկ երկրորդը՝ ռուսերեն։ Սակայն ինչ-
պիսի' փաստեր են հիմք ծառայում Պատկերացույցն Աշխարհացույցից փոխառված լինելու եզրա-
կացության համար, եթե% մի պահ անտեսենք համեմատվող քարտեզների արտաքին նմանու-
թյունր և պատմականորեն հսստատված այն կապերր, որոնք անվիճելի հիմք են Պատկերացույցն
ընդօրինակություն համարելու՛ Պատկերացույցի րնդօրինակման հարցր հանգամանորեն դրսևո-
րելու համար անհրաժեշտ է համեմատել միմյանց հետ Աշխարհացույցի և Պատկերացույցի
Ա՛շխարհագրական, մաթեմատիկական հիմքերր, նկատի ունենալովէ որ այդ դեպքում նրանք
պետք Է ունենան միևնույն քարտեզագրական պրոեկցիան, աշխարհագրական ցանցի միակերպ
խտությունր, րնգունված լինի միևնույն գլխավոր միքօրեականր է ընտրված լինի երկրագնդի
համար միատեսակ ձև ու մեծություն և օգտագործված լինեն համատեսակ պայմանական նշան-
ներ ու օաո տեզագրական այլ մանրամասներ, ունենալով հաստատուն մասշտաբ և ճիշտ ուղղորդ-
վածութ յուն երկրի կողմերի նկատմամբ։
Գլխավոր միջօրեականի րնտրութ յունն այդ ժամանակներում սահմանափակված չէր պաշ-
տոնական որոշումով, սակայն մեծ մասամբ նախր նտրում էին Ֆոգո կղզու վրայով անցնող